کپسول آتش نشانی مخزنی استوانه‌ای شکل است که محتویات درون آن با مواد مخصوصی پر شده و هنگام آتش سوزی به ما کمک می‌کند تا از گسترش آتش و ایجاد خسارات جلوگیری کنیم. از آنجایی که آتش‌ها انواع مختلفی دارند و نحوه مواجه با آنها نیز متفاوت بوده و وابسته به ماهیت آن می‌باشد. به همین دلیل امروزه کپسول‌های آتش نشانی مختلفی تولید شده که هر یک در آتش‌سوزی‌های متفاوت و متناسب با آن مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ادامه این مقاله شما کاربران گرامی را با انواع کپسول آتش نشانی و کاربردهای آن آشنا می‌کنیم.
رنگ کپسول آتش نشانی نشانه چیست؟
یکی از روش‌های شناخت انواع کپسول آتش نشانی توجه به رنگ بدنه کپسول است. به طور کلی کپسول‌های آتش نشانی در رنگ‌های قرمز (کپسول با محتوای آب)، سبز (کپسول‌های بیوورسال)، سیاه (کپسول‌های co2)، آبی (کپسول‌های حاوی پودر) تقسیم بندی می‌شوند. برای اطلاع دقیق از نوع کاربردی کپسول باید برچسب روی آن را مطالعه کنید. در ایران اکثر کپسول‌های آتش‌نشانی به رنگ قرمز بوده و تنها تفاوتشان در نوار رنگی است که روی بدنه آنها چسبانده شده است.
انواع کپسول آتش نشانی از لحاظ وزن
با توجه به مخزن، حجم و نوع مواد آتش گرفته موجود در محیط، می‌توان وزن آن را تعیین کرد. کپسول‌های آتش نشانی نوع دستی، در وزن‌های ۱۲ الی ۱۴ کیلوگرم و نوع کپسول آتش نشانی چرخدار آن در وزن‌های بیشتر تولید می‌شود. با بالا رفتن وزن کپسول سطح پوششی آن نیز افزایش می‌یابد. طبق استاندارد، کپسول‌هایی که وزن کمتر از ۱۸ کیلو گرم دارند در بلندی ۱ متر و بالای ۱۸ کیلوگرم در بلندی ۱.۵ متر نصب می‌گردد.
انواع کپسول آتش نشانی
یکی از رایج‌ترین محصولات برای اطفاء حریق، استفاده از کپسول آتش نشانی است. کپسول‌های موجود در ساختمان‌های تجاری، اداری و خانه‌ها می‌تواند نقش موثری در وقوع حادثه داشته باشند. زمانی که صحبت از انواع کپسول آتش نشانی می‌شود، کپسول‌های آتش نشانی cO2، کپسول آب و گاز، پودر و گاز، فوم و بیوورسال به ذهن شما می‌رسد. در ادامه هر کدام را به جامع و کامل توضیح می‌دهیم.
1. کپسول آتش‌نشانی co۲
کپسول‌های co۲ یا همان دی اکسید کربن در آتش‌سوزی‌های الکتریکی و تجهیزات الکترونیکی مورد استفاده قرار می‌گیرد چرا که، قادر به هدایت جریان الکتریسیته نبوده و باعث خاموشی دستگاه‌ها می‌شود. تا حد ممکن از مصرف گاز دی اکسید کربن در فضای باز پرهیز کنید چرا که، گاز دفع شده و راندمان کاهش می‌یابد. نیروی پرتاب گاز cO2 بین ۲ تا ۴ است بنابراین هنگام استفاده تا حد امکان به محل آتش سوزی نزدیک شوید. حداقل زمان رهاسازی این کپسول‌ها ۱۶ ثانیه است. اگر حین خاموش کردن حریق تنها ۱۰ درصد آن استفاده شود باقی مانده آن نیز قابل استفاده خواهد بود.
2. کپسول آتش نشانی آبی (آب و گاز)
همان طور که مشخص است، محتویات این نوع خاموش کننده‌ها از انواع کپسول آتش نشانی، آب و گاز است. این دو نوع خاموش کننده در پیشگیری از زنگ زدگی سیلندر‌ها نیز کاربرد دارد به محض پاشیدن روی سطح مورد نظر، یک لایه نازک پلاستیکی و ماده ضد زنگ روی سطح کشیده می‌شود. خروج گاز در کپسول‌های آتش نشانی آبی غیر قابل کنترل بوده و هنگامی که گاز ذخیره شده در کارتیج آزاد می‌شود، به هیچ عنوان قابل بازگشت خواهد بود.
3. کپسول آتش نشانی پودری (پودر و گاز)
یکی از رایج‌ترین خاموش کننده‌ها که برای آتش سوزی‌های نوع A, B, C, D, E استفاده می‌شود، کپسول آتش نشانی پودری است. به هیچ عنوان از این خاموش کننده‌ها در محیط و فضای بسته استفاده نکنید زیرا؛ می‌تواند به دستگاه تنفسی و بینایی آسیب وارد کند. به طور کلی می‌توان گفت: این کپسول‌ها در فلزات و آتش سوزی‌های نوع D به خوبی خود را نشان می‌دهند. یک نکته بسیار مهم, هر ماه یک بار کپسول آتش نشانی پودری را سر و ته کنید تا مواد پودری ته نشین نشود، سپس در جای خود قرار دهید. نواری که روی بدنه این کپسول‌ها چسبانده می‌شود به رنگ آبی است.
4. کپسول آتش نشانی فوم
معمولاً برای اطفاء حریق مایع از کپسول آتش نشانی فوم استفاده می‌کنند. فوم همانند آب نباید به برخی از اقلام از قبیل لوازم برقی یا کاغذ پاشیده شود چرا که، صدمه زیادی وارد می‌کند. فوم به سرعت سطح مایع را پوشش داده و از گسترش آن جلوگیری می‌کند. کپسول آتش نشانی فوم برای اطفاء حریق نوع B گزینه مناسبی است.
5. کپسول آتش نشانی بیوورسال
کپسول‌های آتش نشانی بیوورسال یا زیست تخریب پذیر ویژگی بسیاری دارند، که می‌توان به خاموش کردن موادی مثل؛ کاغذ، چوب، پارچه، روغن گازوئیل، پلاستیک، مایعات نازک و قابل اشتعال اشاره کرد. از ویژگی‌های دیگر آن نیز می‌توان به فعال کردن چهار عامل اصلی انتشار آتش‌سوزی یعنی حرارت، سوخت، اکسیژن و زنجیره آتش اشاره نمود.
کاربردهای انواع کپسول اطفاء حریق
هنگام استفاده از کپسول آتش نشانی حتماً به نوع آن توجه کنید چرا که، هر کدام از این کپسول‌ها کارایی متفاوتی داشته و با توجه به نوع آتش سوزی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ادامه به کاربردهای انواع کپسول آتش نشانی اطفاء حریق اشاره می‌کنیم؛
کپسول آتش نشانی cO2: این کپسول‌ها در اماکن سر بسته، آتش‌سوزی‌های الکتریکی و تجهیزات الکترونیکی استفاده می‌شود.
کپسول آتش نشانی آبی (آب و گاز): از این نوع کپسول‌ها برای اطفاء حریق مبلمان، لوازم چوبی فرش، کارتون مواردی از این قبیل استفاده می‌شود.
کپسول آتش نشانی فوم: کاربرد این نوع کپسول در مقایسه با سایر کپسول‌های آتش نشانی کمتر بوده و بهترین خاموش کننده برای اطفاء مایعات قابل اشتعال می‌باشد.
کپسول آتش نشانی پودری (پودر و گاز): مهم‌ترین کاربرد کپسول آتش نشانی پودری برای خاموش کردن حریق مایعات و فلزات است.
کپسول آتش نشانی بیوورسال: این نوع کپسول‌ها برای اطفاء حریق جامدات و مایعات قابل اشتعال مثل پارچه، چوب، روغن، کاغذ، تینر، گازوئیل مورد استفاده قرار می‌گیرد.
نتیجه‌گیری
در این مقاله توانستیم انواع کپسول آتش نشانی را به همراه کاربردهای آن مورد بررسی قرار دهیم. همان طور که می‌دانید، با استفاده از کپسول‌های آتش نشانی می‌توان از گسترش آتش سوزی جلوگیری کرد. این کپسول‌ها در مراکز درمانی، ساختمان‌های آپارتمانی، اماکن اداری و… یکی از ضروری‌ترین تجهیزات محسوب می‌شود.
کپسول‌های آتش نشانی در حفاظت از حریق در هر محیطی نقش مهمی را ایفا می‌کنند. اگر صاحب یک کسب و کار یا دارایی هستید طبق قانون باید کپسول آتش نشانی در مرکز داشته باشید تا در مواقع ضروری و آتش سوزی از آن به منظور کاهش آتش سوزی و جلوگیری از گسترش آن استفاده کنید.